Kính thưa quý Phật tử và quý bạn đọc thân mến,
Mãi cho đến hôm nay, qua hơn 2500 năm lịch sử, lời Phật dạy vẫn sáng mãi trong lòng người về một con đường đưa đến hạnh phúc tuyệt đối:
“Không bệnh lợi tối thắng
Niết Bàn lạc tối thắng
Bát Chánh đường duy nhất
Đến bình an bất tử”
(KINH PHÁP CÚ)
Đức Phật sau khi đạt đến sự giác ngộ hoàn toàn, Người đã đến hóa độ cho 5 anh em Kiều Trần Như với bài kinh Tứ Diệu Đế. Đó là một bản tuyên ngôn xác quyết của Đạo Phật về 4 chân lý nhiệm màu: Cả cuộc sống này là khổ, và nguyên nhân của khổ là gốc tham ái, trạng thái Niết Bàn chấm dứt mọi khổ đau và cuối cùng là con đường Bát Chánh để đi đến hạnh phúc tuyệt đối ấy.
Biết bao kiếp đi qua, con người vẫn mãi đi tìm hạnh phúc giữa biển đời đầy khổ đau của chốn sinh tử luân hồi. Bát Chánh Đạo chính là con đường để chúng sinh đi đến hạnh phúc của sự giải thoát, giác ngộ với sự tu tập từ căn bản Chánh kiến, Chánh tư duy, Chánh ngữ, Chánh nghiệp, Chánh mạng, đến Chánh tinh tấn, Chánh niệm và đỉnh cao là Chánh Định. Tất cả mọi giáo lý của Đạo Phật đều xoay quanh cốt lõi Bát Chánh Đạo. Nếu sự tu học đi ra ngoài Bát Chánh Đạo thì chúng ta đã đi sai đường.
Trước thời đại ngày nay, khi nguồn giáo lý đạo Phật được lan truyền rộng rãi với nhiều phương tiện để giáo hóa, giúp cho con người xây dựng một đời sống đạo đức, thuần thiện thì Bát Chánh Đạo là một cốt lõi mà ai ai khi đến với Đạo Phật phải nắm vững và hiểu rõ đường đi này. Với trăn trở làm sao để cho tầng lớp tu sĩ xuất gia luôn suy nghiệm và giảng dạy Bát Chánh Đạo cho Phật tử, làm sao để hàng cư sĩ Phật tử luôn khắc ghi con đường Bát Chánh Đạo làm kim chỉ nam cho đường tu của mình, Thượng tọa Thích Chân Quang – trụ trì Thiền Tôn Phật Quang đã ghi chép lại bài kinh Bát Chánh Đạo bằng Việt ngữ để người tụng đọc dễ tiếp nhận và hành trì.
Với niềm tin nơi Đức Phật về con đường Bát Chánh Đạo và hạnh phúc mà người thực hành Bát Chánh Đạo có được, Thiền Tôn Phật Quang xin trân trọng giới thiệu bài kinh Bát Chánh Đạo do TT. Thích Chân Quang biên soạn lại. Mong rằng bài kinh này sẽ lan truyền khắp nơi nơi, như dòng sông xanh tắm mát lòng người, ai cũng chia nhau như một món quà đạo lý ý nghĩa, để cuộc sống này mãi ngập tràn hạnh phúc, an vui.
Sau đây là bài kinh Bát Chánh Đạo:
KINH BÁT CHÁNH ĐẠO
Biên soạn: TT. Thích Chân Quang
NIỆM HƯƠNG
Nguyện đem lòng thành kính
Gửi theo đám mây hương
Phảng phất khắp mười phương
Cúng dường ngôi Tam Bảo O
Thề trọn đời giữ đạo
Theo Phật Pháp làm lành
Cùng Pháp giới chúng sanh
Cầu Phật từ gia hộ O
Tâm bồ đề kiên cố
Chí tu học vững bền
Xa bể khổ nguồn mê
Chóng quay về bờ giác. O
KỲ NGUYỆN
Hôm nay đệ tử chúng con trì tụng kinh Bát Chánh Đạo, nguyện mười phương Chư Phật gia hộ cho đệ tử chúng con tội diệt, phước sanh, thiện căn tăng trưởng, đạo tâm kiên cố, tinh tấn tu hành, cùng pháp giới chúng sanh đều trọn thành Phật đạo. O
CÚNG HƯƠNG
Giới hương định hương dữ huệ hương
Giải thoát, giải thoát tri kiến hương
Quang minh vân đài biến Pháp giới
Cúng dường thập phương Tam Bảo tiền O
Nam mô hương cúng dường Bồ Tát
(3 lần) O
TÁN THÁN PHẬT
Đấng Pháp vương vô thượng
Ba cõi chẳng ai bằng
Thầy của khắp trời người
Cha lành chung bốn loại. O
Nay con nguyện quy y
Diệt trừ vô lượng tội
Dâng lên lời tán thán
Ức kiếp vẫn khôn cùng. O
Con thì vô nghĩa Phật vô biên
Cảm ứng sâu xa rất diệu huyền
Một chỗ dung thông vô lượng cõi
Mười phương chư Phật hiện toàn thân
Con như quỳ trước từng Đức Phật
Cúi đầu đảnh lễ đến vô biên. O
LỄ PHẬT
* Chí tâm đảnh lễ, Nam Mô Thích Ca Mâu Ni Phật và Mười Phương Phật. O (1 lạy)
* Chí Tâm đảnh lễ, Nam Mô những Kinh thiên Thế Tôn dạy và Mười Phương Pháp. O (1 lạy)
* Chí Tâm đảnh lễ, Nam Mô Thánh Tăng theo Thế Tôn học và Mười Phương Tăng. O (1 lạy)
KHAI KINH
Pháp vi diệu rất sâu vô lượng
Trăm ngàn muôn kiếp khó tìm cầu
Con nay nghe được xin trì tụng
Nguyện hiểu Như Lai nghĩa nhiệm mầu. O
Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật
(3 lần) O
KINH BÁT CHÁNH ĐẠO
Kính lạy Đấng Chánh Giác
Như vầy con đã nghe
Tại Lộc Uyển rừng xanh
Sau khi vừa chứng ngộ
Thế Tôn đến tận chỗ
Hóa độ rất tận tình
Cho nhóm Kiều Trần Như
Đều thành A la hán
Sau khi khuyên năm vị
Khéo giữ ý trung dung
Phật dạy lẽ tột cùng
Bài kinh Tứ Diệu Đế
Ai hiểu đời là Khổ
Tức là đã hiểu rằng
Có một cõi Niết Bàn
Vượt ra ngoài sinh tử
Ai hiểu đời là khổ
Tức là phải hiểu rằng
Khổ phải có nguyên nhân
Bởi Vô minh Ngã chấp
Ai tin có Giải thoát
Tức là phải tin rằng
Phải có một con đường
Đi về nơi cao thượng
Kính lạy Đấng Chánh Giác
Muôn đời con tôn thờ
Đường Bát Chánh bao la
Dẫn về nơi Giác ngộ. O
Thứ nhất là Chánh Kiến
Là hiểu được đường đi
Của Nhân Quả chi li
Từ đời này đời khác
Nghiệp một lần gây tạo
Thành quả báo về sau
Chẳng biết lâu hay mau
Nhưng không hề nhầm lẫn
Rồi tột cùng Giác ngộ
Là Vô ngã hoàn toàn
Thành tuyệt đối vị tha
Từ bi và Trí tuệ
Vô số điều đạo lý
Khắp pháp giới bao la
Càng lúc càng hiểu ra
Theo tháng ngày tu tập. O
Chánh Tư Duy kế tiếp
Là xây dựng tâm hồn
Thành đạo đức hiền lương
Theo từng lần tác ý
Khi khởi tâm bất thiện
Là quyết chí diệt trừ
Biết hối hận ăn năn
Biết canh phòng lần khác
Khi đối duyên tiếp cảnh
Luôn tác ý thiện lành
Tự nhắc chẳng có ta
Để mà tham mà giận
Thường tự răn tự nhắc
Phải biết sống vị tha
Luôn cung kính ái hòa
Không khoe khoang kiêu mạn
Thường khởi tâm tôn kính
Mường Phương Phật Pháp Tăng
Như ngưỡng vọng cao sơn
Còn mình như bụi rác
Thường khởi tâm ban rải
Từ bi khắp nơi nơi
Địa ngục hay cõi trời
Cả cỏ cây vạn loại
Tự nhắc mình tránh khỏi
Những ô nhiễm thấp hèn
Giữ giới hạnh sạch trong
Theo gương bao bậc Thánh
Càng ngày càng tinh tế
Kiểm soát tâm ý mình
Phát hiện những điều sai
Nhỏ như là sợi tóc. O
Thứ ba là Chánh Ngữ
Là làm chủ từng lời
Để rơi vào lòng người
Toàn những điều cao đẹp
Chẳng có gì tốn kém
Chẳng vất vả công lao
Nhưng tội phước rất nhiều
Mỗi khi lên tiếng nói
Đừng chê bai bừa bãi
Kẻo xúc phạm bậc hiền
Nhiều kiếp tổn phước duyên
Có khi sinh cầm thú
Cố gắng khen người tốt
Khen cho người khác nghe
Để mọi người phát tâm
Rồi hướng theo điều thiện
Luôn ngợi ca Phật Pháp
Kiên nhẫn độ từng người
Về với bóng từ bi
Để rời xa đau khổ
Hay nói về Nhân Quả
Về nhiều kiếp luân hồi
Cho người biết tin sâu
Mà làm lành lánh dữ
Không nói điều dơ bẩn
Không nói điều khen mình
Không nói điều đua ganh
Không nói điều giả dối
Vô số điều phải nói
Tạo nên công đức lành
Nên cẩn thận thông minh
Khi cất lời mở miệng. O
Thứ tư là Chánh Nghiệp
Là vô số việc làm
Rất cụ thể lợi tha
Yêu thương và giúp đỡ
Không làm điều ác độc
Gây đau khổ chúng sinh
Chỉ làm những việc lành
Cho chúng sinh an lạc
Có khi là lui lại
Nhường người tốt tiến lên
Có khi là bước lên
Gánh lấy điều nặng nhọc
Có khi là nghiêm khắc
Ngăn kẻ xấu làm sai
Có khi là ra tay
Giúp những ai hành thiện
Dù còn trong khốn khó
Vẫn cố gắng không ngừng
Làm từng chút việc lành
Đắp xây nền công đức
Rất siêng năng lễ Phật
Sám hối nghiệp nghìn xưa
Việc bất thiện ngăn chừa
Điều thiện lành chất chứa
Bồ tát thường gián tiếp
Giúp mà không ai hay
Nên phước giữ tròn đầy
Để chia cho tất cả
Biết bao nhiêu việc tốt
Khắp ba cõi sáu đường
Là Chánh nghiệp phi thường
Thành vô biên phước báo. O
Thứ năm là chánh Mạng
Là nghề nghiệp mưu sinh
Nuôi sống bản thân mình
Qua kiếp người tạm bợ
Nhờ phước từ Chánh Nghiệp
Nên người được tự do
Chọn nghề nghiệp sao cho
Phước lành sinh thêm mãi
Nghề tốt phải gồm đủ
Hai yếu tố sau đây
Là tạo phước từng ngày
Có thời gian tu tập
Riêng tỳ kheo tu sĩ
Chỉ khất thực xin ăn
Chớ suy tính kinh doanh
Mà sai đường xuất thế
Nhưng sa môn khất thực
Không luồn cúi thấp hèn
Mà đĩnh đạc uy nghi
Bất cần và thanh thản
Đem cuộc đời thanh tịnh
Giáo hóa khắp chúng sinh
Đổi lấy bát cơm lành
Ung dung đường thiên lý. O
Sáu là Chánh Tinh Tấn
Thực hành cách nhiếp tâm
Trong thiền định thậm thâm
Vô vàn điều gian khó
Lúc này tâm chưa nhiếp
Vọng tưởng còn chập chùng
Thân đau mỏi không ngưng
Nhưng không hề thoái chí
Có khi là thân quyến
Gây trở ngại đủ điều
Hoặc bệnh tật triền miên
Nạn tai không lường hết
Dù còn nhiều chướng ngại
Nhưng hành giải vững lòng
Như núi đá ung dung
Giữa bão giông sấm sét
Lòng dặn lòng đã quyết
Dù trăm kiếp ngàn đời
Tinh tấn mãi không thôi
Đi về nơi Vô ngã
Ngồi kiết già phu tọa
An trú khắp toàn thân
Cảm giác khắp toàn thân
Thân nghiêm trang bất động
Rồi nhẹ nhàng quán chiếu
Thân tạm bợ vô thường
Già bệnh chết thảm thương
Theo bụi xương bay mất
Biết thân này đang thở
Thân này đang thở vào
Thân này đang thở ra
Rõ ràng từng chút một
Mỗi phút giây cuộc sống
Vẫn an trú toàn thân
Vẫn nhớ thân Vô thường
Đêm ngày không gián đoạn.
Bảy là vào Chánh Niệm
Tâm tỉnh giác rỗng rang
Lòng thanh toát nhẹ nhàng
Nhưng vẫn còn niệm khởi
Nhờ vào sức tỉnh giác
Hành giả kiểm soát tâm
Không mờ mịt mê lầm
Chạy theo ngoài thanh sắc
Hành giả biết tác ý
Theo Vô ngã Từ bi
Gắng diệt trừ sân si
Tâm càng thêm đạo đức
Dù bắt đầu an lạc
Nhưng chỉ mới bắt đầu
Chưa phải đã vào sâu
Trong cõi thiền vi diệu
Như đi trên băng mỏng
Hay chông nhọn than hồng
Xin cẩn thận vô cùng
Lúc này đầy nguy hiểm
Nếu sai lầm tác ý
Với kiêu mạn ngấm ngầm
Len lỏi trong nội tâm
Ắt có ngày điên loạn
Càng thêm Tôn kính Phật
Đến tuyệt đối vô biên
Nguyện thân mạng cúng dường
Lên Mười Phương Tam Bảo
Hành giả còn vất vả
Mấy mươi kiếp tái sinh
Lên xuống giữa trời người
Mới hết đường Chánh Niệm
Diệt trừ Năm Triền Cái
Nóng giận và Tham lam
Trạo cử với Hôn trầm
Thứ năm là Nghi hối
Với thời kỳ mạt pháp
Người tu đến chỗ này
Nhầm tưởng đã đủ đầy
An trú nơi thánh quả
Có khi bị ảo giác
Hiện đủ điều lạ kỳ
Khiến kiêu mạn hoang mang
Để rồi vỡ tan hết
Có khi được thần trí
Biết nhiều việc lạ thường
Càng tưởng chứng cao siêu
Rồi lạc vào ma đạo
Vì vậy càng cố gắng
Lễ Phật lòng khiêm cung
Quán vô ngã hư không
Để đi qua vực thẳm
Thứ tám là Chánh Định
Bậc thứ nhất Sơ thiền
Thân an lạc vô biên
Dứt xong điều ái dục
Nhưng vẫn còn tầm tứ
Niệm vi tế sâu xa
Về đạo lý bao la
Nên cũng còn chướng ngại
Nhị thiền tâm sạch niệm
Thân tỉnh giác tuôn trào
Như mạch nước dâng cao
Không bao giờ vơi cạn
Tam thiền trùm pháp giới
Thân đồng cõi hư không
Vật chất cũng là tâm
Khắp đất trời an lạc
Tứ thiền là tuyệt đối
Tâm tịch tịnh như như
Cả vũ trụ thái hư
Đã vào nơi bản thể
Nếu tiếp theo quán chiếu
Để chứng đạt Tam Minh
Hành giả sẽ trở thành
Thánh nhân A la hán
Kính lạy Mười Phương Phật
Đường Bát Chánh cao siêu
Con chẳng thể hiểu nhiều
Nhưng nguyện lòng tu tập
Bao chúng sinh lạc lối
Trong tà kiến si mê
Chưa biết chỗ đi về
Dòng luân hồi trôi mãi
Cúi xin Mười Phương Phật
Cho Bát Chánh Đạo này
Đến mọi chốn nghìn nơi
Cho chúng sinh tỉnh ngộ
Nguyện chúng con dũng cảm
Đem Bát Chánh Đạo này
Nói với cả mọi người
Như món quà cao quý.
Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật (3 lần)
TỨ HOẰNG THỆ NGUYỆN
Chúng sinh vô biên thệ nguyện độ
Phiền não vô tận thệ nguyện đoạn
Pháp môn vô lượng thệ nguyện học
Phật đạo vô thượng thệ nguyện hành
TAM TỰ QUY Y
* Tự quy y Phật, nguyện cho chúng sinh, hiểu sâu đạo cả, phát tâm vô thượng. (1 lạy) O
* Tự quy y Pháp, nguyện cho chúng sinh, thấu rõ kinh tạng, trí tuệ như biển. (1 lạy) O
* Tự quy ý Tăng, nguyện cho chúng sinh, tâm ý hòa hợp, biết thương mến nhau. (1 lạy) O
Nguồn: Thiền Tôn Phật Quang
